Fin de curso

E  non obstante, sostiña Pessoa, a condición suprema dun home consistiría en non saber quen era o xefe do Estado de seu país, nin se vivía baixo unha monarquía ou unha república. Parece difícil de alcanzar ese estado, pero sei que existe: na infancia. Despois, en paralelo co aumento dos coñecementos, transcorre o natural devalar da condición humana… E xa na adolescencia, coa desculpa de que son fundamentais, tratan de ensinarnos cousas que sería mellor ignorar. Por sorte, por moito que se empeñen os profesores, a maioría dos rapaces danlle a mesma importancia a tales coñecementos cá saber que a capital de Afganistán é Kabul. Na realidade, os alumnos intelixentes xa saben que o concepto máis interesante dun curso é o concepto do fin de curso; por iso temos unha memoria tan clara deles, das súas festas e das súas viaxes; e polo mesmo, cando celebramos unha xuntanza cos vellos compañeiros, eliximos as datas de fin de curso e nunca as do comezo. 

Lembro moi ben os fins de curso no instituto de Ribadavia, alá polos anos sesenta. Estaban suxeitos, ademais, a unha liturxia inamovible,  circunstancia que favorece a memoria das cousas. O último día de curso era sempre o trinta de maio, festividade de San Fernando; repito, o trinta de maio, para que se enteren os que din que agora hai moitas vacacións. Ese era un día de festa, de competicións deportivas, ben no campo do instituto, ben no daquela renovado campo do Xestal; todo supervisado por don Gerardo, un home bo, no bo sentido da palabra bo, que era o secretario do instituto e profesor de educación física e da famosa formación do espírito nacional. E entre competición e competición, era un día para permitirse unha extra na cantina: un vaso de “revoltosa” de laranxa e unha “risa”, que era unha galletiña cuberta de chocolate. 

As notas recollíanse o 10 de xuño, un día completamente azul na miña memoria. Sempre íamos ata Ribadavia  en bicicleta, xuntos os de San Clodio cos de Leiro, nunha etapa que tiña como única dificultade o desaparecido alto do Sarralleiro, a medio quilómetro da meta. No instituto, nunha mesa a cargo do señor Mosquera, estaban as papeletas coas notas; unha papeleta por materia, asinada polo profesor correspondente. Non lembro que ninguén levase todos sobresaíntes, e suspender algunha era unha circunstancia bastante habitual, sobre todo para os da vila e naquelas materias cuxos profesores daban pasantías no verán. Pero tampouco lembro a ninguén que chorase por un suspenso. Logo da recollida das notas, antes de emprendela viaxe de regreso, era obrigada unha partida de futbolín no taller de bicicletas do “Refugio”. Á volta sempre tiraba algo de norte, e eran normais os abanicos polos fondais de Beade. Na entrada de Bieite faciamos unha parada de avituallamento, nas cerdeiras de Portapazos, aproveitando que xa era a hora do xantar e que os donos descoñecían o calendario escolar… E entre cereixa e cereixa, desde o alto das cerdeiras, divisabamos o mundo e inspeccionabamos como se presentaba a colleita de pavías… 

A mediados de xullo volvíamos ó instituto, a recoller as prendas para o campamento. Unha herba media seca xa invadira o patio: semellaba que pasaran varios anos desde a última vez que estiveramos alí e que faltaban outros tantos para o inicio do curso…Despois abandonamos o instituto. Secaron as cerdeiras. E o tempo xa nunca deixou de acelerarse.

Artigo publicado no diario La Región o venres 29 de maio do 2015

*Fotografía fin de curso 1966-67 no Instituto de Ribadavia 

 http://www.iribeiro.es/fotos196601.htm