Non é país para mozos

O país imaxinario do verso de Yeats que inspirou o título da novela de Corman McCarthy adaptada ó cine polos irmáns Coen non era país para vellos:  España non é país para mozos.

Isto xa o  sabiamos, pero a recente publicación da Enquisa financieira das familias realizada polo Banco de España lembróunolo outra vez. Tampouco nesta columna o tema do mal trato que se lle dá os mozos en España resulta novo. Pero eu, talvez pola profesión que exerzo, sempre teño presente algo que deixou escrito Proust na súa Busca do Tempo Perdido: «hai que repetir, porque son poucos os que queren escoitar».

Nese senso, o citado informe do Banco de España dinos moitas cousas interesantes. Por exemplo, que a riqueza neta dos españois reduciuse nada menos que nun 22% entre 2011 e 2014.  Pero houbo dous grupos que se salvaron da desfeita patrimonial. Saben cales? O  do 10% que tiñan as rendas máis altas e o dos que estaban entre 65 e 74 anos. Eses dous grupos non só non perderon patrimonio senón que o  aumentaron, nun 6 e nun 4% respectivamente. Da riqueza neta dos fogares con rendas máis baixas ou co cabeza de familia menor de 35 anos mellor non falar, simplemente carecen de tal riqueza: en xeral, as súas débedas superan ó capital, é dicir, deben máis do que teñen. Son datos que axudan a comprender certas cousas: por exemplo, que cada día do ano pasado houbese en España vinte millonarios máis (en euros, claro está), mentres un de cada cinco fogares e un de cada tres nenos vivían na pobreza.

 En cánto á renda anual, o informe indica que experimentou unha diminución media do 10% no trienio 2011-2014. Pero as medias xa se sabe: un fártase comendo un polo enteiro, outro mira para el cunha langrina que mete medo, e a media di que o da langrina comeu a metade do pito... Así, do mesmo xeito, mentres a renda dos mozos caía un 20%  nese período, a dos maiores de 64 subía o 10%. Que curioso!

Pero claro, é que aquí os mozos páganas todas: a metade dos menores de 25 anos está en paro, e entre os que atopan traballo a maioría está con contratos temporais e en precario, con salarios que nin sequera lles permiten emanciparse e vivir pola súa conta. Talvez este dato lles aclare algo: entre o 1985 e o 2000, en España, o gasto en políticas para a terceira idade foi 34 veces superior ó dedicado ás da infancia e xuventude, cousa que non pasou en ningún outro país da OCDE, onde ese factor só pasou de 10 no noso caso... Con este panorama, pode sorprenderse alguén da fuxida da mocidade? Unha fuxida, por certo, da que nunca coñeceremos a magnitude exacta: un, porque a maioría vaise sen deixar recado; e dous, porque as instancias oficiais non teñen ningún interese en que se coñeza ese dato, ó fin e ó cabo a fuxida contribúe a diminuír o paro. Por se lles vale de indicativo: en 2011 constituíronse en España 254.000 novos fogares, en 2014 apenas 76.000.

Si. Hai que repetir e repetir... Lembran aquel vello apunte tomado da novela Diario de la guerra del cerdo (1969) de Bioy Casares?: «La juventud es presa de desesperación. En un futuro próximo, si el régimen democrático se mantiene, el hombre viejo es el amo. Por simple matemática, entiéndanme. Mayoría de votos… La muerte hoy no llega a los cincuenta sino a los ochenta años, y mañana vendrá a los cien…conciban el número de viejos que de este modo se acumulan y el peso muerto de su opinión en el manejo de la cosa pública… Se acabó la dictadura del proletariado, para dar paso a la dictadura de los viejos.». Resultaron ser palabras proféticas, e deberían terse en conta... Maltratar ós mozos é destruír o futuro. É coma tirar flores frescas ó cubo do lixo.

Artigo publicado no diario La Región o domingo 5 de febreiro do 2017