Unha noticia boa

Non se fagan ilusións: cando isto escribo (xoves 26), non teño ningunha boa nova que ofrecerlles, nin de Cataluña nin dos incendios; a este respecto, máis ben todas son malas. O único que se me ocorre é unha reflexión: metemos  a un paisano no cárcere polo incendio imprudente dunha hectárea de monte, e mentres, ós que decidiron incendiar todo o país desde Cataluña mantémoslle soldo, coche oficial e escolta. Alguén pode explicar isto? Eu non.

Penso, xa que logo, en escribir algo en positivo. Así que me poño a revisar apuntes das últimas semanas, e, aínda que poucas, algunhas cousas eloxiables atopo.  Talvez a máis importante, a relacionada cun problema medioambiental global que xa vén de lonxe: o burato de ozono.

O problema evidenciouse a principios dos setenta, cando se detectou un anormal adelgazamento da chamada capa de ozono (O₃), unha barreira protectora formada por moléculas desta substancia alótropa do osíxeno, causante da absorción na estratosfera de máis do 90% da radiación solar ultravioleta de alta frecuencia, capaz de producir un enorme incremento nas taxas de cancro de pel en humanos e animais, mentres deixa pasar  a de baixa, fundamental para a fotosíntese. As reaccións fotoquímicas de síntese e descomposición do O₃ que se dan na estratosfera deben manter un equilibrio moi delicado, e nos setenta constatouse que tal equilibrio se rachara, ó detectar un importante incremento da radiación ultravioleta que chegaba á Terra, sobre todo no hemisferio Sur. E foron dous químicos de California, Molina e Rowland, os que descubriron que a causa principal do problema estaba no uso masivo dos gases clorofluorocarbonados (CFC), utilizados daquela en aerosois e refrixerantes. Tales compostos, unha vez liberados na atmosfera, producen radicais cloro na estratosfera, que son os que eliminan o ozono, transformándoo en osíxeno molecular (O₂) e privándonos de paso deste beneficioso e natural escudo protector. Por ese traballo recibiron os citados químicos o premio Nobel en 1995. O descubrimento mobilizou á comunidade internacional nos anos oitenta, asustada ó ver como o burato de ozono continuaba medrando. Así, en 1985, 197 estados asinaron o Convenio de Viena para a protección da capa de ozono. Ó seu abeiro  confeccionouse o Protocolo de Montreal de 1987, documento no que se establecían os prazos de redución e eliminación dos CFC e dalgunhas outras substancias (caso dos HCFC) que se descubriron prexudiciais para a capa de ozono.

Hai aproximadamente un mes, en Bogotá, Megumi Seki, do secretariado da ONU para o tema do ozono, anunciou que o burato sobre a Antártida rexistrara este ano o menor tamaño desde 1988, o que se considerou un gran éxito da política medioambiental global, aínda que tamén avisou que non se pode baixar a garda, xa que aparecen novos desafíos.

O Protocolo de Montreal é utilizado en numerosas ocasións como exemplo do que pode lograr a comunidade internacional cando actúa unida. Os grandes problemas da humanidade son agora globais, e as solucións tamén. Para eles non existen fronteiras. Por iso non pode causar máis ca unha inmensa pena ver  a todos eses cataláns emperrados, en pleno século XXI, en levantar unha fronteira onde ata agora non a  había; e como, cegos por lograr ese fin, non reparan nos inmensos danos que tal conduta  vai traer, para os cataláns mesmos e para o resto dos españois.

Os independentistas cataláns ignoran unha advertencia central que fixera o gran Keynes: non basta con prometer algo teoricamente mellor có que temos, a mellora debe compensar os males que inevitablemente traerá a transición ata o estado prometido.

Artigo publicado no diario La Región o domingo 29 de outubro do 2017.