Dúas reflexións sobre a crise: de Azorín ó principe don Carlos

Lector: perdóname;

yo soy un pobre hombre que, en los ratos de vanidad,

 quiere aparentar que sabe algo, pero que en realidad no sabe nada.

Azorín

Con todo o que está pasando no país resulta difícil escribir algo sen pensar que carece da máis mínima importancia, salvo que ese algo estea relacionado coa crise. Unha e outra vez as noticias sobre a pésima situación da economía e as súas consecuencias perturban o que debería ser a vida tranquila dos individuos, exposta xa de por si ós innumerables perigos do azar. Un conecta a televisión, le un periódico ou escoita unha radio e non pasa un minuto sen que algún persoeiro destacado, sexa político, empresario, sindicalista, economista, periodista ou artista, non fale da “ crise que estamos pasando…”.  E sempre que escoito iso lembro un fragmento  de La Ruta de don Quijote, de Azorín, un libro de deliciosa prosa que supera con moito a categoría das crónicas de viaxes. Nese fragmento, Azorín conta como, cando saía de Madrid, estando na estación do tren, mentres esperaba para sacar o billete, lle preguntou a un paisano se ía a Argamasilla de Alba, ó que o paisano contestou:

-Sí; yo voy a Cinco Casas.

A resposta sorprendeu ó escritor, que preguntou  como era posible ir a Argamasilla e a Cinco Casas.

-Argamasilla es Cinco Casas; pero todos le llamamos Cinco Casas... –contestou o paisano-.

A reflexión de Azorín non ten desperdicio:

«Todos ha dicho mi nuevo amigo. ¿Habéis oído bien? ¿Quiénes son todos? Vosotros sois ministros; ocupáis los Gobiernos civiles de las provincias; estáis al frente de los grandes organismos burocráticos; redactáis los periódicos; escribís libros; pronunciáis discursos; pintáis cuadros; hacéis estatuas... y un día os metéis en el tren, os sentáis en los duros bancos de un coche de tercera, y descubrís -profundamente sorprendidos- que todos no sois vosotros (que no sabéis que Cinco Casas da lo mismo que Argamasilla), sino que todos es Juan, Ricardo, Pedro, Roque, Alberto, Luis, Antonio, Rafael, Tomás, es decir, el pequeño labriego, el carpintero, el herrero, el comerciante, el industrial, el artesano. Y ese día -no lo olvidéis- habéis aprendido una enorme, una eterna verdad...»

A eses destacados políticos, empresarios, sindicalistas, periodistas, artistas…, que utilizan sen ningún rubor a primeira persoa do plural, para confundirse con todos, cando falan da crise, proporíalles eu un exercicio de aprendizaxe. O exercicio consistiría nunha especie de Plácido de Berlanga, pero invertido: en pasar un mes vivindo nun fogar onde todos ou a maioría dos seus membros estivesen no paro e sen prestación algunha; evidentemente, os famosos persoeiros vivirían sen os seus coches, sen os seus soldos, sen as súas tarxetas de crédito, sen a axuda dos seus influíntes amigos,…. Terían que gañarse a vida coma todos. E, incluso poderíamos ampliar estas prácticas a persoeiros menos ou nada destacados, coma nós, que falamos da crise e, en moitos casos, non sabemos nin media de tal cousa.

A segunda reflexión que me gustaría facer ten que ver coa historia, concretamente coa de España no século XVI. Esa historia conta como o príncipe herdeiro, Carlos de Austria e Portugal (1545-1568), fillo de Felipe II e da súa primeira muller, María Manuela de Portugal, morreu nos seus aposentos, en circunstancias nunca ben aclaradas, despois de ser confinado alí polo seu propio pai, preocupado polo comportamento atolado do príncipe e pola súa participación en varios complots en contra del. A causa principal da súa morte relacionouse oficialmente coa constitución débil e enfermiza do herdeiro, que estaría vinculada co feito de que os pais eran primos carnais por dobre vía. Non obstante, na lenda negra asegúrase que foi o rei en persoa quen mandou asasinar ó príncipe para salvar a continuidade do Imperio. Segundo a lenda, o verdugo encargado do magnicidio díxolle ó príncipe no momento de poñerlle a soga no pescozo:

- Paz, paz, señor don Carlos, que todo esto se hace por su bien!

Niso penso eu cada vez que escoito ós nosos políticos ou á señora Merkel falar do ben que nos van a producir as políticas que aplican.