Sistema Métrico

Na antiga proba de ingreso ó bacharelato, que se facía ós dez anos, había unha pregunta que nunca faltaba: a referida ó Sistema Métrico. Tratábase, normalmente, dunha equivalencia entre unidades de superficie ou de volume, e ningún cativo que ignorase esas relacións entraba no instituto. Había unha razón para isto: o coñecemento das medidas sempre fora símbolo e ata sinónimo de civilización. Así, cando Montaigne, no XVI, describía o estado de barbarie das xentes do Novo Mundo, apuntaba: «non coñecen as letras, nin os pesos nin as medidas». Logo, a importancia da medida foi medrando co coñecemento científico. E nesas seguimos.

Haberá dous meses, unha TV saía ás rúas de Compostela para preguntar cuestións semellantes ás do antigo ingreso, pero non a rapaces de dez anos, senón a xente adulta, estudantes universitarios principalmente. O resultado foi patético: a maioría dos enquisados ignoraba as unidades do Sistema Métrico e as súas equivalencias. Resultou que a “xeración máis preparada da historia de España” descoñecía, xa non o Sistema Internacional de Unidades, senón o Sistema Métrico Decimal.

Non me sorprendeu nada o resultado: comprobo o mesmo cada ano nas miñas aulas. E o problema, lonxe de amosar visos de solución, agrávase; pero non por causa dos alumnos, intelixentísimos, senón porque cada vez queremos que saiban máis cousas en menos tempo, e non é iso! Agora, por exemplo, xa non é infrecuente que estudantes do último curso de bacharelato –de ciencias!- confundan a lonxitude da circunferencia coa área do círculo... Progresamos adecuadamente.

Isto lévanos ó de sempre: á monumental ignorancia científica que existe en España. Si, xa sei que hai excepcións moi relevantes, pero refírome  á sociedade en xeral. Por moito que se diga, aquí perdura o unamuniano “que inventen ellos”. E teño a sensación de que moitos proxectos cualificados de  científicos, nos que se investiron e invisten grandes cantidades de recursos e de intelixencia, sono máis polo método –e pola subvención- ca pola substancia; mentres, pouco se avanzou, en termos comparativos, no estritamente científico. Talvez aí estea a razón principal das nosas dificultades para atopar unha alternativa ó país do ladrillo.

Pensaba niso o outro día, cando unha periodista repetía ata tres veces que a inhalación de “CO₂” fora a causa da morte de dous anciáns de Catoira. Ou cando, con ocasión do tema do prezo da luz, me cansara de ler nos periódicos como subira o “kW/h”, unidade inexistente que confunden co “kWh”, quilowatt-hora, enerxía que consume un aparato de un quilowat de potencia traballando durante unha hora; unha confusión que, asómbrense, ata aparece no Informe Lagares sobre a Reforma Fiscal. Pero eses erros tan frecuentes poderían estar relacionados coa implantación en España dun novo sistema de unidades, o xa denominado Sistema Campo de Fútbol, moi utilizado nos telediarios: “Construyen un parque solar del tamaño de 300 campos de fútbol”; “Los rellenos roban a la ría una superfice de 40 campos de fútbol”, etc.

Atención porque comeza unha nova etapa civilizadora co selo inconfundible da Marca España. Cando o home era considerado medida de tódalas cousas as unidades tiñan unha base antropolóxica –pé, palmo, polgada…-; logo, descuberta a insignificancia universal do humano, coa Revolución Francesa veu o Sistema Métrico, co metro e a súa base astronómica. Agora, o xenio hispano propón unha nova base: a futbolística, en consonancia coa verdadeira cultura do país e co seu sistema de valores… Para que logo digan que ter a mellor liga do mundo non vale para nada!

Artigo publicado no diario "La Región" o mércores 19 de marzo do 2014