Outono

Admiremos a los pájaros que emigran

M. Benedetti

A choiva e o vento golpean con furia os cristais da galería. O Arenteiro vai crecido, coma se xa estivésemos a finais de decembro ou principios de xaneiro; as castañas, de tanta auga, saíron bolercas ou con becho. Lonxe quedan os outonos plácidos, de tardes soleadas para facer a madeira nos mimosais, de noitiñas nas adegas para probar o viño novo, de noites a carón do lume do augardenteiro para escoitar os contos inmortais na boca do pobo… Agora, como cantaba o Poeta, “bientôt nous plongerons dans les froides ténèbres…C'était hier l'été; voici l'automne!”, “pronto nos afundiremos nas frías tebras…Onte era verán; hoxe xa é outono!”.

Na radio, un emigrado fai o seu propio relato da crise. Conta que emigrara nos anos oitenta, a Australia, e que lle fora ben. Pero, con dous fillos pequenos e diante da expectativa de xa nunca regresar, decidiu volver, alá polo ano 2000, coa idea de que España xa era un país tan válido para labrarse un futuro coma calquera outro. E regresou. Non obstante, uns cinco anos máis tarde, ó ver a cantidade de mozos con estudos que non atopaban traballo, comezou a  cavilar e a preocuparse polas poucas expectativas que terían aquí os seus fillos. Así que, pouco antes de que estalase todo, colleu as maletas de novo e volveu con todos os seus para Sidney, onde actualmente ten unha pequena empresa de limpeza. Conta como agora os seus fillos, mozotes de algo menos de vinte anos, están estudando na universidade, e como compatibilizan os estudos cun traballo no que gañan o suficiente para cubrir os seus gastos. O relato prodúceme envexa e tráeme á cabeza outra reportaxe recente, neste caso dunha televisión, na que media ducia de emigrantes galegos dos anos sesenta e setenta, agora retornados a Galicia, contaban a súa experiencia vital. Todos coincidían nunha cousa: no gran erro que cometeran, tanto ó traer ós seus fillos coma ó enterrar aquí os cartos que aforraran fóra. Agora, as súas propiedades valen menos do que lles custaran e os seus fillos, titulados universitarios case todos, deben enfrontarse outra vez ó incerto camiño da emigración: unha viaxe que houberan aforrado de non ter volto… Penso entón nos meus fillos, nos meus alumnos, nos mozos en xeral, atrapados neste do reino do nepotismo e  da gran estafa en que se converteu España, e lembro uns versos dunha canción de Serrat que escoitaba no internado, hai máis de corenta anos, ó tempo que eses emigrantes retornados saían a buscarse a vida polo mundo:

Escapad gente tierna,

que esta tierra está enferma,

y no esperes mañana

lo que no te dio ayer,

que no hay nada que hacer.

Toma tu mula, tu hembra y tu arreo.

Sigue el camino del pueblo hebreo

y busca otra luna.

Tal vez mañaña sonría la fortuna…

É outono. Admiremos ós paxaros que emigran.

Artigo publicado no diario La Región o xoves 20 de novembro do 2014