Gran Cañón

Gústanme as películas escritas e dirixidas por Lawrence Kasdan, desde aquela primeira e magnífica Fuego en el cuerpo (1981), con William Hurt e Kathlen Turner. Logo virían outras notables coma Silverado (1985) ou El turista accidental (1988), pero a que se considera a súa obra mestra é Gran Cañón (1991), aínda que o guión talvez dese para algo máis.

Lembrei estes días esa película, que trata do azaroso que resulta sobrevivir por enriba do fondo violento e deshumanizado da sociedade. Sobre ese fondo, exemplificado na cidade de Los Ángeles a principios dos noventa, media ducia de protagonistas de diversas clases sociais, desde un rico produtor de cine ata un humilde condutor de camión, pasando por un avogado de clase media, tratan darlle sentido ás súas vidas. Kasdan vainos mostrando como debaixo da superficie aparentemente segura da sociedade da opulencia, existen diversas e ameazantes faias que as clases medias e altas, instaladas no seu cómodo benestar, prefiren ignorar; ata que un día un feito traumático lles ensina o milagroso que resulta seguir vivo ó remate do día. Kasdan non propón solucións, simplemente convida por boca do máis humilde dos protagonistas, o camioneiro, a ir a ver o Gran Cañón, a gran rachadura, pois como di: «cando estás alí dáste conta da merda que somos e do absurdo que resulta darlle tanta importancia á maioría das cousas». 

E foi unha visita ó meu “Gran Cañón” a que me fixo lembrar a película: porque todos podemos ter o noso “Gran Cañón” particular. O meu está aquí, moi cerca de onde vivo, na lomba dos montes da Madanela, que separa as terras do Irixo das do Carballiño. Desde alí tense unha das mellores vistas da vila do Carballiño, e máis ó lonxe divísanse case tódalas serras de Ourense, desde a Martiñá ó Suído, pasando por Meda, Manzaneda, San Mamede, Larouco, Leboreiro,... É un exercicio moi formativo subir ós montes, sen ningún espírito de conquista, tan só para mirar, observar e meditar. E estes días,  de néboa nos vales, o espectáculo resultaba grandioso. Era coma se o mar océano se houbera elevado uns douscentos metros sobre o seu nivel e tivese  penetrado polo Miño arriba ata convertelo nunha enorme ría. Mirando, fixábame eu, tomando como referencia o xeitoso e inconfundible picacho do Coto de Novelle, onde estaría situado o Ribeiro de Avia, e Leiro, e a miña nativa parroquia de San Clodio.  E todo iso resultaba ser apenas nada naquel mar de néboa mesta. Resultaba incrible que tantos séculos de historia, tantas xentiñas e tantos traballos, tantas alegrías e tantas xenreiras, tantos éxitos e tantos fracasos, ocupasen aquel nada asolagados no océano da néboa... Josep Pla, unha das miñas amizades intelectuais máis firmes, dicía que unha das poucas conviccións que tiña era a da enorme magnitude da nosa ignorancia, e que non se cansaba de ler os Ensaios de Montaigne, porque tiña o gran humanista francés unha idea moi precisa da insignificante posición do home sobre a terra. E xusto iso é o que percibe un cando observa o mundo desde calquera “Gran Cañón”.

Comeza un novo ano. Pasará o inverno e coa primavera iranse disipando as néboas, despois chegará a plenitude do verán, e máis tarde retornarán as douradas luces do outono, preludio dunha nova invernía. E dentro dese decorado cíclico e climático seguirá transcorrendo a oscilante, azarosa e fuxidía vida dos homes; no medio da máis absoluta indiferenza cósmica. Por iso nunca convén inchar moito o peito.

Artigo publicado no diario La Región o domingo 8 de xaneiro do 2017