O Voo

Morrer é algo moi común: cada ano morren no mundo cerca de sesenta millóns de persoas. Suicidarse non o é tanto, pero tampouco resulta excepcional, xa que son arredor dun millón os que deciden extinguirse no mesmo prazo por esta vía, que, aínda que apenas se diga, suma máis vítimas ca tódolos homicidios e guerras xuntas. Agora ben, o que resulta extraordinario é que un suicida, en ausencia de motivacións políticas ou relixiosas, asasine ó mesmo tempo a cento e medio de inocentes; e isto foi o que sucedeu no avión de Lufthansa que o copiloto Andreas Lubitz  pulverizou contra as montañas dos Alpes. De aí a xustificada conmoción mundial por tan catastrófico suceso.

Primeiro pensouse nalgún posible fallo técnico, nun atentado… Pero non. Agora todos sabemos a historia, M. Lubitz aproveitou unha saída do comandante ó servicio para pecharse na cabina e enfiar o avión contra o macizo máis alto de Europa, ditaminando dese xeito unha inapelable sentenza de morte contra el e contra todos os pasaxeiros da aeronave, cun prazo de execución taxado nuns escasos oito minutos.

Como explicar semellante desvarío? Algúns dixeron que o copiloto parecía unha persoa normal, pero de seguido soubemos que presentaba trastornos psiquiátricos: que era un home depresivo, que tivera problemas coa súa parella, que un médico lle dera unha baixa que rachara, que tomaba antidepresivos e outros fármacos… Pero, pensemos ben: cántas persoas teñen problemas depresivos ou de parella?, cántas están angustiadas pola seguridade do seu posto de traballo?, cántas toman antidepresivos?  Moitísimas, e non por iso se suicidan ou van por aí matando xente.

Stephen King, talvez un dos máis grandes escritores de relatos de terror de tódolos tempos, autor de novelas coma Carrie, O resplandor, Misery,…, di que os argumentos dos seus relatos sempre nacen dunha pregunta en condicional que se fai a si mesmo. E se…? E se un policía decidise matar a todo aquel que se lle puxese diante? E se un escritor neurótico decidise pasar o inverno xunto coa súa familia illado do mundo nun hotel pechado por vacacións?.. E as inventadas respostas a tales preguntas fixeron de Stephen King un home multimillonario. Pero convén saber que o mérito de S. King está nas respostas, non nas preguntas; porque ata as máis terribles preguntas referidas a un mesmo, incluídas as de autoextinción, rondan algunha vez por tódalas mentes, tamén polas aparentemente máis normais.

Italo Calvino titulou unha famosa conferencia súa: “A imaxinación é un lugar no que chove”; e desa chuvia de fantasías que non cesa e de onde saen tanto as obras de arte coma as traxedias máis espantosas, aínda que a maioría do imaxinado permaneza no imperio dos soños. I. Calvino inspirouse para o título da súa conferencia nun verso da Divina Comedia de Dante, pero o mesmo se podería ter inspirado na fraseoloxía do galego, cando di que “lle chove” a aquel de imaxinación descontrolada …A Matias Lubitz, polo que parece, levaba un tempo chovéndolle a diola dar. Na hora fatídica, cando o comandante saíu da cabina, o tempo era bo, pero esa chuvia invisible arreciaba. Polo cerebro de Matias Lubitz deberon de cruzar nese momento centos de pingueiras cheas de preguntas e de respostas, a maioría sobre asuntos triviais ou inofensivos, e algúns ata gozosos; pero, para desgraza dos pasaxeiros, houbo unha pingueira que impactou xusto no medio e medio do debilitado centro neurálxico do copiloto. Unha que viña con esta pregunta: E se dirixises o avión contra as montañas?... 

Artigo publicado no diario La Región o venres 3 de abril do 2015