Nunca dejes de creer

Por que son do Atlético? Téñome preguntado iso bastantes veces. E non podo concretar unha resposta, porque non gardo memoria exacta de como adquirín esa condición cando tiña cinco ou seis anos. Pero elaborei unha pequena teoría.

Para comezar, convén saber que fun o primeiro afeccionado do Atlético en San Clodio: xa había moitos do Madrid e algúns do Celta, do Barcelona e do Bilbao, pero ningún do Atlético. Polo tanto, a miña afección non veu de familiares ou de amigos, como é bastante común. Tampouco duns resultados espectaculares: os primeiros anos dos sesenta, cando isto sucedía, foron absolutamente merengues; o Real Madrid de Di Stefano, Puskas e Gento gañou tódalas Ligas do 61 ó 65, mentres o Barça gañara a última no 60. Agora ben, o Atlético comezaba  a aparecer neses anos: fora tres veces subcampión de Liga e gañáralle ó Madrid as finais de Copa do 60 e do 61, sendo campión da Recopa de Europa no 62. En consecuencia, eran anos nos que o Atlético se presentaba como alternativa fronte ó todopoderoso Real Madrid. E aí creo que radica a explicación da miña afección e da de moitos “atléticos” da mesma quinta. Algo semellante podería explicar o incremento de seguidores que tivera o Barcelona de Suárez e Kubala uns anos antes.

Porque, na psicoloxía humana aprézanse dous tipos ben diferenciados: o dos que tenden a seguir ós poderosos, que son pragmáticos e adoitan ser maioría, e o de aqueles que non lles gusta que gañen sempre os mesmos, que presentan certo grao de rebeldía, son máis idealistas e adoitan estar en minoría. Como resulta obvio, moitos do Atlético pertencemos ó segundo grupo. Pero claro, non resulta fácil derrotar ó poderoso: por iso este camiño é duro e minoritario, e non serve para os que teñen a victoria como único fin.

A derrota do sábado foi dolorosa, como tódalas derrotas importantes. Pero, a pesar do que dixo Simeone, nada tivo de fracaso: ó contrario, foi unha derrota sumamente honrosa, decidida polo azar, que tamén forma parte do xogo, e da vida. O Atlético leva perdido tres finais da Copa de Europa, certo; pero ningún dos contrincantes, a pesar do seu inmenso poderío, foi quen de vencelo dentro dos noventa minutos de xogo. Tampouco é certo que ninguén se lembre dos perdedores: talvez a selección máis lembrada da historia sexa a holandesa do 74, a “Laranxa Mecánica” de Cruyff e compañía, que perdeu a final dese ano fronte a Alemaña; e a selección máis lembrada no Brasil non é ningunha das que gañou a Copa do Mundo, nin sequera a de México do 70, senón aquela de Zico, Sócrates, Falcao, .., que xogou en España no 82 e perdeu en cuartos contra Italia; e para min, o Atlético máis glorioso é o da final do 74, o que tivo ó mellor Bayern da historia contra as cordas… Non, non se esquece ós vencidos que souberon resistir e nunca claudicaron, nin no fútbol nin en ningunha faceta da vida; ó contrario, as historias máis eternas son as de perdedores dese tipo: Xesús, Antígona, Espartaco, Don Quijote…

Albert Camus, o gran escritor francés, que chegou a afirmar que todo o que sabía sobre os homes o aprendera no fútbol, reflexionou moito sobre o valor das victorias e das derrotas, e era un amante das causas perdidas. Porque non cría na existencia das causas victoriosas nin na dos trunfos absolutos: a vída, esa historia que sempre acaba mal, só sería un conxunto de pequenas victorias e derrotas pasaxeiras que conviña relativizar… María Zambrano, que falara destas cousas con Camus, deixou escrito: «Para ser home é preciso ser vencido […] e todo o vencido está chamado a renacer […] e a vencer, se é que vence, coa sabedoría dos derrotados»… Pero para chegar ata aí é preciso que “nunca deixes de crer”.

Artigo publicado no diario La Región o domingo 5 de xuño do 2016.