40 suspiros

O San Blas significa para min, ademais dunha cita obrigada co santiño, en San Cibrán de Lás, o remate do inverno. Escribía o ano pasado por este tempo, falando de gurrianas, que a luz destes días, cando están despexados, é para min das máis fermosas do ano. E este ano confirmouse, xa que hoxe foi, sen dúbida, o primeiro anuncio da primaveira que há de vir; onte e noutronte estiveron días claros e luminosos, pero corría gurriana e molestaba; hoxe foi outra cousa. San Blas, que non é amigo de choivas, regalounos un dos mellores días destes últimos anos.

En marzo pasado, apenas un mes despois de publicar o meu texto sobre as gurrianas, falecía Miguel Delibes. Repasei aqueles días algún dos seus textos e emocionoume especialmente atopar unha reflexión súa sobre a luz destes días:

«1 de Febrero de 1971: El primer día de febrero nos trae barruntos de primavera (casi todos los años advierto esto por estas fechas). Y no es que las temperaturas se suavicen (hace frío y hiela), ni tampoco que los crepúsculos vespertinos sean menos abruptos: es la luz. Diríase que los rayos del sol se enderezan de pronto, pierden oblicuidad, y la luz se hace más madura y dulce, hecho especialmente notorio cuando las nubes del atardecer se tiñen de tono salmón que va acentuándose hasta el anaranjado y el rojo conforme se aproximan a poniente. Cuando yo era joven, el otoño era mi estación predilecta; ahora que yo otoñeo, me agrada la estación más joven, la primavera (y también la sazón del verano).».

Tiña Delibes cincuenta anos cando iso escribía, xusto o ano no que eu, rapazote, descubría Castela. Teño eu agora algún máis de cincuenta, e tamén prefiro agardar primaveiras antes ca outonos. E penso que as emocións riman coas comunións.

Polo demais, como xa teño escrito, gústame especialmente este San Blas de Lás, nos antigos Chaos de Castela, que os do Ribeiro, non sei por que razón, dicimos de Eiras (parroquia limítrofe coa de Lás). E agrádame non só porque a miña nai me ofrecese a el cando era neno; é que recoñezo no modelo para a imaxe do santiño a un humilde paisano calquera dos nósos pobos: a un dos nósos. Iso debe ser o que mo fai parecer tan próximo ás xentes. A verdade é que este ano vino un pouco máis vello, coma se a reuma o fixese andar algo máis dobrado ca de costume; pareceume que máis ca soster o báculo pastoral, era este quen sostiña ó santo. Tamén vin algo máis vella á señora Lola de Bieite, a rosquilleira; díxome que estivera mal no verán, pero que agora se ía recuperando; mandoume saúdos para miña nai e lembroume que aprendera a coser coa miña avoa Eulalia. En fin, probablemente todos estemos algo máis vellos e cansados este ano, santos incluídos. Por sorte, quédanos a luz.

O 20 de xuño daquel 1971, xa en pleno verán, mentres nós seguramente suspirábamos polas festas que habían de vir, escribía Delibes: « Un año, un suspiro. Abruma pensar que en veinte suspiros un niño se hace hombre, en otros veinte madura y en veinte más envejece.». Corenta suspiros hai daquelo.

3 de febreiro do 2011