Foi unha feliz casualidade a que fixo que chegase este libro ás miñas mans. Cando, alá por abril, Xesús Alonso Montero aceptou gustoso a invitación que lle fixo Avelino Muleiro para presentar o meu libro Nomes do Ribeiro en Vigo, quedamos para tomar un café na Casa do Libro, e falar un pouco de como sería o acto. Xesús non se esqueceu de traernos un agasallo: o libro Ensaios e Artigos (1956-1973) de Albino Núñez. É o libro sobre o que quero facer algún apunte nesta primeira entrega do meu caderno de notas.
Mentiría se dixera que eu coñecía algo da obra de Albino Núñez antes de ler o primeiro artigo seu neste libro, Ejemplaridad formidable de Liceo de Arte, publicado no diario La Región o 28 de abril de 1956. A penas sabía que fora o fundador da Academia Estudios Galicia de Ourense e pai doutro Albino Núñez, o delegado de Educación en Ourense alá polo anos noventa. Non obstante, bastoume ler ese primeiro artigo para saber que acababa de descubrir a un autor que ía estar entre os meus preferidos. Non me enganaba, agora o libro ocupa un lugar destacado na miña biblioteca, xusto enfronte da miña mesa de traballo, onde están os meus favoritos para poder botar man deles de contado.
Prendeume dese primeiro artigo, onde asegura que o Liceo de Arte de Ourense é unha organización de valor inapreciable, o seguinte parágrafo: «...El Quijote fue escrito en un lugar “donde toda incomodidad tiene su asiento”. Si el Liceo de Arte encontrase las facilidades económicas que está muy lejos de poseer... estoy seguro –segurísimo- que no tendría el auténtico valor y mérito que indudablemente ha conquistado. Si el Liceo de Arte fuese un lecho de rosas estaría integrado por un conjunto de mediocridades, de esas mediocridades que sólo tienen talento para describir sinecuras y olfato sumamente fino para oler conveniencias. El arte –lo dijo Schiller, nada menos- es juego, y como todo juego tiene un fin en si mismo...» Moitos teñen dito cousas semellantes, referidas a outras institucións ou persoas, pero tal vez poucos o dixeron mellor.
Outro artigo emocionante é o que lle dedica ó seu mestre, a D. Antonio Vázquez Vázquez (La Región 27-12-1956): «...Sus enseñanzas forman aún hoy la base sobre la que descansa toda mi formación intelectual... jamás sentí una necesidad más imperiosa de hacer el elogio de una persona como en este momento...». As verbas de don Albino trouxéronme á memoria aquelas outras de Albert Camus, que tiñan un mesmo destinatario, cando recibiu o premio Nobel en 1957: «O esforzo e xenerosidade que vostede puxo no seu traballo continúan vivos nun daqueles escolares, que a pesar do paso dos anos, non deixou de ser un alumno agradecido.». O agradecemento ó mestre, ó insignificante mestre de escola, que se converte en pedra angular na formación dos individuos: «Formidable maestro de escuela, no por su saber, que el saber es siempre muy relativo, sino por la excelente administracións que hacía de sus conocimientos...». Un texto tan fermoso houbérame gustado escribir a min para o meu querido mestre na escola de San Clodio, D. Lucio Vázquez Vázquez –outro Vázquez Vázquez-.
Da man de don Albino coñecemos as paisaxes ourensáns, viaxando con el naquelas excursións guiadas que organizaba “Posío. Artes y Letras”: «...se acostumbra a la gente a no practicar ese turismo bobalicón de viajar por viajar, sin recoger el caudal de enseñanzas que todo viaje nos puede ofrecer...». E tráeme esta reflexión á cabeza a loable empresa que leva a cabo agora Vía Auria, a quen convido para que reviva algunha excursión en lembranza tanto do grupo Posío coma de don Albino Núñez, verdadeiros precursores do tipo de excursión que se practica en Vía Auria. O Rodicio, os castelos Límicos, a Limia Baixa, as terras do Carballiño –Si, señores, Carballiño y no “Carballino”, escribía na Región en 1958-, o Ribeiro...
Cando puido, don Albino, escribiu no seu idioma. Tivo que facelo primeiro nunha revista de México, alí escribía no verán de 1959 outro fermoso artigo: Grandezas e miserias da nosa terra. E facíao cun galego sinxelo e sublime ó mesmo tempo, ó xeito de Castelao; o galego dos que, sen dúbida, soñaron nesa lingua. Entresaco do artigo un parágrafo que non ten perda: «...hai galegos tan descastados que non consinten que os seus fillos falen a lingua que foi nada menos que a súa propia lingua... Hai despois quen, esquecendo que a verdadeira fala é a que o mesmo pobo está forxando, anda á percura de verbas que ninguén as empregou na Galiza e que, por conseguinte, ninguén entende. O galeguismo tradicional nunca chegou a faguerse popular, antre outras razós, pol-a fala artificiosa qu´empregou.».
O último apunte que quero facer hoxe no meu caderno de notas é arredor dun dos meus artigos favoritos, deste libro favorito: O mellor amigo do P. Feixóo, publicado na revista Lar, do Hospital Galego de Bos Aires no ano 1960. O artigo está escrito na memoria do doctor Marañón, quen falecera a finais de marzo dese ano 1960: «Coa morte do doutor Marañón, a España perdeu un dos máis barudos homes de cencia do noso tempo; a Galicia, un dos que mail-a ademiraban e defendían, e o P. Feixóo, ó mellor dos seus amigos». Do sabio de Casdemiro di: «Coido que a sinal máis certa pra xusgar a arnaxe dos homes de España é ollar a aititude en que s´amostran encol do P. Feixóo. Todol-os homes de esprito moderno, querse decir, de aberta tendenza científica, que se contaron na España dende o seculo XVIII, foron feixonianos. ». E do doctor Marañón: «Conocedor coma poucos da Vida e da Historia, deu a todol-os seus escritos un senso tan pedagóxico, que dimpois de lér calquera dos seus libros, sempre xurde en nos o desexo de ser mellores». E iso xustamente é o que eu aprecio neste libro do gran sabio, humanista e ourensán, que é para min don Albino Núñez. Os Ensaios e Artigos de don Albino, non só resultan sumamente instructivos, despertan en nós ese desexo de ser mellores que el apreciaba nos libros de Marañón. E eu aprecio no seu e nalgún daqueles autores verdadeiramente grandes.
Grazas Xesús por presentarme a don Albino Núñez. Desde agora tal vez non sexa eu o seu mellor amigo, que haberá outros máis vellos, e deben ter preferencia, pero gustariame que me considerase entre os mellores. Tal vez entre os que leades este texto algún máis queira facerse tamén amigo de don Albino. Estou seguro que será ben recibido.
O Carballiño, 23 de febreiro do 2009
Mentiría se dixera que eu coñecía algo da obra de Albino Núñez antes de ler o primeiro artigo seu neste libro, Ejemplaridad formidable de Liceo de Arte, publicado no diario La Región o 28 de abril de 1956. A penas sabía que fora o fundador da Academia Estudios Galicia de Ourense e pai doutro Albino Núñez, o delegado de Educación en Ourense alá polo anos noventa. Non obstante, bastoume ler ese primeiro artigo para saber que acababa de descubrir a un autor que ía estar entre os meus preferidos. Non me enganaba, agora o libro ocupa un lugar destacado na miña biblioteca, xusto enfronte da miña mesa de traballo, onde están os meus favoritos para poder botar man deles de contado.
Prendeume dese primeiro artigo, onde asegura que o Liceo de Arte de Ourense é unha organización de valor inapreciable, o seguinte parágrafo: «...El Quijote fue escrito en un lugar “donde toda incomodidad tiene su asiento”. Si el Liceo de Arte encontrase las facilidades económicas que está muy lejos de poseer... estoy seguro –segurísimo- que no tendría el auténtico valor y mérito que indudablemente ha conquistado. Si el Liceo de Arte fuese un lecho de rosas estaría integrado por un conjunto de mediocridades, de esas mediocridades que sólo tienen talento para describir sinecuras y olfato sumamente fino para oler conveniencias. El arte –lo dijo Schiller, nada menos- es juego, y como todo juego tiene un fin en si mismo...» Moitos teñen dito cousas semellantes, referidas a outras institucións ou persoas, pero tal vez poucos o dixeron mellor.
Outro artigo emocionante é o que lle dedica ó seu mestre, a D. Antonio Vázquez Vázquez (La Región 27-12-1956): «...Sus enseñanzas forman aún hoy la base sobre la que descansa toda mi formación intelectual... jamás sentí una necesidad más imperiosa de hacer el elogio de una persona como en este momento...». As verbas de don Albino trouxéronme á memoria aquelas outras de Albert Camus, que tiñan un mesmo destinatario, cando recibiu o premio Nobel en 1957: «O esforzo e xenerosidade que vostede puxo no seu traballo continúan vivos nun daqueles escolares, que a pesar do paso dos anos, non deixou de ser un alumno agradecido.». O agradecemento ó mestre, ó insignificante mestre de escola, que se converte en pedra angular na formación dos individuos: «Formidable maestro de escuela, no por su saber, que el saber es siempre muy relativo, sino por la excelente administracións que hacía de sus conocimientos...». Un texto tan fermoso houbérame gustado escribir a min para o meu querido mestre na escola de San Clodio, D. Lucio Vázquez Vázquez –outro Vázquez Vázquez-.
Da man de don Albino coñecemos as paisaxes ourensáns, viaxando con el naquelas excursións guiadas que organizaba “Posío. Artes y Letras”: «...se acostumbra a la gente a no practicar ese turismo bobalicón de viajar por viajar, sin recoger el caudal de enseñanzas que todo viaje nos puede ofrecer...». E tráeme esta reflexión á cabeza a loable empresa que leva a cabo agora Vía Auria, a quen convido para que reviva algunha excursión en lembranza tanto do grupo Posío coma de don Albino Núñez, verdadeiros precursores do tipo de excursión que se practica en Vía Auria. O Rodicio, os castelos Límicos, a Limia Baixa, as terras do Carballiño –Si, señores, Carballiño y no “Carballino”, escribía na Región en 1958-, o Ribeiro...
Cando puido, don Albino, escribiu no seu idioma. Tivo que facelo primeiro nunha revista de México, alí escribía no verán de 1959 outro fermoso artigo: Grandezas e miserias da nosa terra. E facíao cun galego sinxelo e sublime ó mesmo tempo, ó xeito de Castelao; o galego dos que, sen dúbida, soñaron nesa lingua. Entresaco do artigo un parágrafo que non ten perda: «...hai galegos tan descastados que non consinten que os seus fillos falen a lingua que foi nada menos que a súa propia lingua... Hai despois quen, esquecendo que a verdadeira fala é a que o mesmo pobo está forxando, anda á percura de verbas que ninguén as empregou na Galiza e que, por conseguinte, ninguén entende. O galeguismo tradicional nunca chegou a faguerse popular, antre outras razós, pol-a fala artificiosa qu´empregou.».
O último apunte que quero facer hoxe no meu caderno de notas é arredor dun dos meus artigos favoritos, deste libro favorito: O mellor amigo do P. Feixóo, publicado na revista Lar, do Hospital Galego de Bos Aires no ano 1960. O artigo está escrito na memoria do doctor Marañón, quen falecera a finais de marzo dese ano 1960: «Coa morte do doutor Marañón, a España perdeu un dos máis barudos homes de cencia do noso tempo; a Galicia, un dos que mail-a ademiraban e defendían, e o P. Feixóo, ó mellor dos seus amigos». Do sabio de Casdemiro di: «Coido que a sinal máis certa pra xusgar a arnaxe dos homes de España é ollar a aititude en que s´amostran encol do P. Feixóo. Todol-os homes de esprito moderno, querse decir, de aberta tendenza científica, que se contaron na España dende o seculo XVIII, foron feixonianos. ». E do doctor Marañón: «Conocedor coma poucos da Vida e da Historia, deu a todol-os seus escritos un senso tan pedagóxico, que dimpois de lér calquera dos seus libros, sempre xurde en nos o desexo de ser mellores». E iso xustamente é o que eu aprecio neste libro do gran sabio, humanista e ourensán, que é para min don Albino Núñez. Os Ensaios e Artigos de don Albino, non só resultan sumamente instructivos, despertan en nós ese desexo de ser mellores que el apreciaba nos libros de Marañón. E eu aprecio no seu e nalgún daqueles autores verdadeiramente grandes.
Grazas Xesús por presentarme a don Albino Núñez. Desde agora tal vez non sexa eu o seu mellor amigo, que haberá outros máis vellos, e deben ter preferencia, pero gustariame que me considerase entre os mellores. Tal vez entre os que leades este texto algún máis queira facerse tamén amigo de don Albino. Estou seguro que será ben recibido.
O Carballiño, 23 de febreiro do 2009
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario