Tristeza

Muniain chorando

No  capítulo dedicado á tristeza dos Ensaios, conta Montaigne a historia de Psamenito, rei de Exipto, derrotado e feito prisioneiro por Cambises, rei de Persia. Mentres os seus amigos  presos choraban e se lamentaban ó ver como a princesa, a súa filla, se convertera en criada dos seus captores, el permanecía calado e impasible. Mantívose en idéntica disposición cando viu como conducían ó seu fillo á morte, pero cando observou a un dos seus amigos entre os presos comezou a golpearse a cabeza e deixouse gañar pola desolación.

Entende Montaigne que a conducta de Psamenito explícase porque, estando cheo e saturado de tristeza, o máis leve engadido fixo que o seu sentimento se desbordase. Mentres, o propio Cambises, informado do comportamento de Psamenito, daba outra explicación do seu comportamento: «Só a última dor puido significarse con lágrimas; as dúas primeiras excederon con moito calquera medio de expresión».

Quedoume moi gravada a suxestiva historia de Psamenito, pero non acaba de convencerme ningunha das dúas explicacións que dan os Ensaios. Tal vez o que pasa é que non existe explicación racional algunha para a conducta do rei cativo. Podería ser que a historia simplemente constatase iso: que permanecemos impasibles ante feitos de importancia fundamental mentres se desatan as nosas paixóns por cousas de menor ou leve importancia. Si, resulta sorprendente a importancia que lle damos, ás veces, a cousas sen importancia.

Pensaba niso vendo, e comprendendo, a desolación dos xogadores e afeccionados do Athletic de Bilbao despois da final da Europa League do mércores pasado, desolación que contrastaba  coa euforia dos xogadores e afeccionados do Atlético de Madrid, os meus fillos incluídos. Pero, igual ca no relato de Psamenito, entendía menos a noticia, tal vez certa, que daban tódolos medios de comunicación, de que a imaxe de Muniain chorando encollera o corazón de millóns de españois. Parece difícil entender que sexan os mesmos millóns de españois que, impasibles, contemplamos as terribles imaxes de guerra, morte, fame, inxustizas e todo tipo de ignominias, que vomitan os telexornais, día si e día tamén, sobre a nosa mesa, sen perda de apetito algún pola nosa parte! Parece difícil de entender que sexan os mesmos millóns de españois que rin a gargalladas todos os “chascarrillos” e chistes malos que, sobre un exército de senvergonzas con garabata que está desangrando o país, elaboran e contan cómicos, periodistas e tertulianos –a maioría moi ben mantidos-, desde os mesmos medios! Parece difícil de entender que sexan os mesmos millóns de españois que centran o seu punto de mira nos privilexios dos funcionarios –a maioría deles simples mileuristas- como mal supremo, mentres observan impasibles como os que os levan á ruína viven como "marajás" ou se van para a casa con indemnizacións millonarias!...

Sabedes o que vos digo? O que dixera Estanislao Figueras, primeiro xefe de Estado e de Goberno da primeira República Española, nun Consello de Ministros: «Estoy hasta los cojones de todos nosotros!».