A falsidade do nós

Atribúese ó norteamericano Noam Chomsky, un dos máis influentes intelectuais contemporáneos, profesor de lingüística e recoñecido activista político, a confección dun famoso decálogo de estratexias de manipulación mediática. Na realidade o decálogo é obra do francés Sylvain Timsit, e nin sequera reflicte totalmente as ideas de Chomsky, máis ben as dun panfleto de autoría descoñecida titulado “Armas silenciosas para guerras tranquilas”, que trata sobre estratexias de manipulación das masas. As dez estratexias que enumera Timsit son: distracción, creación de problemas irreais, aplicación gradual de medidas inaceptables, retardo de políticas impopulares, trato infantil ós cidadáns, utilización de emocións en vez de razóns, promoción da ignorancia e da mediocridade, estimulo da comprensión coa estupidez e coa vulgaridade, reforzo do sentimento de autoculpa e acumulación de información sobre os individuos ata saber deles máis ca eles mesmos. Todas estas estratexias aplícanse de forma masiva no mundo actual, tanto polo poder coma por todo tipo de grupos e corporacións que pretenden unha determinada resposta das masas. Non obstante, practícase outra estratexia moi común que falta no decálogo de Timsit: a que eu denominaría de falsa utilización do nós.

Explícome. Pensen nunha mañá calquera, cando acenden a radio ou a televisión, no fácil que é escoitarlle á presentadora ou ó presentador do noso magazín favorito unha exclamación do tipo: “Lo que sufrimos los españoles con la crísis!”. Pois iso xustamente é ó que eu lle chamo utilización falsa da primeira persoa do plural. Porque convén saber que eses presentadores, que se autoinclúen entre os damnificados pola crise, son en xeral millonarios que cobran centos de miles, cando non millóns, de euros ó ano, que conviven en moitos casos no traballo con compañeiros na máis absoluta precariedade laboral, cando non viron marchar a moitos ó paro... O curioso do caso é que entre os admiradores de tales presentadores, e de estrelas e personalidades que tamén usan o nós para crear unha virtual empatía co cidadán común, están moitos logo capaces de criticar ó párroco por predicar a pobreza e botar un coche novo.

Si, eu sempre estou atento á utilización do nós. Estes días, por exemplo, úsano moito os pensionistas, cando se queixan da exigua subida das súas pensións. Pero claro, entre os pensionistas tamén hai grandes diferenzas. Por suposto que son indignas moitas pensións en España, pero tamén as hai moi xenerosas, que en casos máis que dobran o salario de traballadores actualmente en activo con igual ou superior cualificación. E a escaseza das primeiras algo terá que ver coa xenerosidade das segundas...

 Anúncianse medidas: simples parches que beneficiarán ós que máis gañan e que pagarán os que menos; senón ó tempo. Porque a raíz do problema está nos salarios dos novos traballadores, que cobran de media un 23% menos do que se cobraba hai dez anos: de aí gran parte do déficit da Seguridade Social, e a volta dos traballadores pobres que había cincuenta anos que xa non se vían por España. E din algúns, polos novos: que protesten tamén! Supoño que o farían de boa gaña, pero non son parvos: saben que os botan por nada. Por sorte, ós pensionistas non os poden despedir. De momento!

Artigo publicado no diario La Región o domingo 4 de marzo do 2018